Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 2
Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 αποτελεί τη συχνότερη μορφή διαβήτη και χαρακτηρίζεται από μεταβολική δυσλειτουργία που περιλαμβάνει ινσουλινοαντίσταση και προοδευτική δυσλειτουργία των β-κυττάρων του παγκρέατος. Η παθοφυσιολογία της νόσου σχετίζεται στενά με τον τρόπο ζωής, την ποιότητα της διατροφής, τη φυσική αδράνεια και την αυξημένη λιπώδη μάζα.
Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 2
Η διατροφή δεν αποτελεί απλώς υποστηρικτικό εργαλείο στη φαρμακολογική αντιμετώπιση, αλλά κεντρικό πυλώνα στη ρύθμιση της γλυκαιμίας και στην πρόληψη των μακροχρόνιων επιπλοκών, όπως η διαβητική νεφροπάθεια, η αμφιβληστροειδοπάθεια και η καρδιαγγειακή νόσος.
Η παρούσα ανάλυση επικεντρώνεται στον ρόλο της διατροφικής παρέμβασης στον διαβήτη τύπου 2, παρουσιάζοντας τα βασικά διατροφικά πρότυπα, τις συστάσεις των διεθνών οργανισμών και παραδείγματα πρακτικής εφαρμογής.
Τι είναι ο Διαβήτης Τύπου 2;
Ο διαβήτης τύπου 2 είναι μια μεταβολική διαταραχή όπου το σώμα:
είτε δεν παράγει επαρκή ινσουλίνη,
είτε δεν την χρησιμοποιεί σωστά (ινσουλινοαντίσταση).
Αποτέλεσμα: το σάκχαρο παραμένει αυξημένο στο αίμα, προκαλώντας σταδιακά βλάβες σε αγγεία, νεφρά, μάτια και νεύρα.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
Η διατροφή είναι πρωταρχικό εργαλείο για:
Ρύθμιση σακχάρου στο αίμα
Πρόληψη επιπλοκών (καρδιοπάθεια, τύφλωση, νεφρική ανεπάρκεια)
Έλεγχο βάρους (το 80% των διαβητικών τύπου 2 είναι υπέρβαροι)
Στοχεύουμε:
- Σταθερή γλυκόζη χωρίς απότομες αυξομειώσεις
- Διατήρηση ενέργειας και κορεσμού
- Πρόληψη αντίστασης στην ινσουλίνη μέσω απώλειας βάρους
ΤΙ ΝΑ ΠΡΟΤΙΜΗΣΩ – ΤΙ ΝΑ ΑΠΟΦΥΓΩ
Επιλογές που βοηθούν:
| Κατηγορία | Τρόφιμα |
|---|---|
| Υδατάνθρακες (χαμηλού GI) | Βρώμη, κινόα, όσπρια, ψωμί ολικής, καστανό ρύζι |
| Φρούτα με μέτρο | Μήλο, αχλάδι, φράουλες, κεράσια (με φλούδα, όχι χυμοί) |
| Λαχανικά | Μπρόκολο, κολοκυθάκια, πιπεριές, σπανάκι |
| Καλά λιπαρά | Ελαιόλαδο, αβοκάντο, ξηροί καρποί (ωμοί/ανάλατοι) |
| Πρωτεΐνη | Ψάρι, κοτόπουλο, αυγά, τόφου, γιαούρτι 2% |
Τι να αποφεύγεται:
| Τρόφιμα | Λόγος |
|---|---|
| Ζάχαρη, μέλι, σιρόπια | Απότομες αυξήσεις γλυκόζης |
| Λευκά άλευρα, ρύζι, μακαρόνια | Ψηλός γλυκαιμικός δείκτης |
| Αναψυκτικά, χυμοί | Υγρή ζάχαρη = άμεση απορρόφηση |
| Τηγανητά & κορεσμένα λιπαρά | Επιδείνωση ινσουλινοαντίστασης |
| Συσκευασμένα σνακ | Κενές θερμίδες και trans λιπαρά |
ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ
🍽️ Τακτικά γεύματα κάθε 3-4 ώρες για σταθερή γλυκόζη
🥣 Μικρές ποσότητες υδατανθράκων ανά γεύμα (π.χ. 30g)
🥗 Φυτικές ίνες σε κάθε γεύμα (λαχανικά, ολικής, όσπρια)
🚶♂️ Περπάτημα μετά το φαγητό – βελτιώνει τη γλυκόζη
🧃 Αποφυγή υγρών θερμίδων – προτιμούνται νερό, αφέψημα, καφές χωρίς ζάχαρη
Διατροφή και Διαβήτης Τύπου 2: Ο Ρόλος της Ιατρικής Διατροφικής Θεραπείας
Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 αποτελεί μια χρόνια μεταβολική διαταραχή, με αυξανόμενη επίπτωση παγκοσμίως. Χαρακτηρίζεται από υπεργλυκαιμία που οφείλεται σε ινσουλινοαντίσταση και σταδιακή έκπτωση της λειτουργίας των β-κυττάρων του παγκρέατος. Η αποτελεσματική διαχείριση της νόσου βασίζεται σε έναν συνδυασμό τροποποίησης του τρόπου ζωής, φαρμακευτικής αγωγής και διατροφικής παρέμβασης.
Η διατροφή, όταν σχεδιάζεται με επιστημονικά κριτήρια και εξατομικεύεται ανάλογα με τις ανάγκες του ατόμου, μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στη ρύθμιση της γλυκόζης, στη διατήρηση του σωματικού βάρους και στη μείωση των συνοδών παραγόντων κινδύνου.
Στόχοι της Διατροφικής Παρέμβασης
Η διατροφική στρατηγική στον διαβήτη τύπου 2 στοχεύει:
Στην επίτευξη και διατήρηση φυσιολογικών επιπέδων γλυκόζης αίματος (HbA1c <7%, κατά περίπτωση).
Στη ρύθμιση των λιπιδίων και της αρτηριακής πίεσης.
Στον έλεγχο του σωματικού βάρους.
Στην πρόληψη ή επιβράδυνση των χρόνιων επιπλοκών.
Διατροφικές Κατευθυντήριες Γραμμές
1. Υδατάνθρακες
Η επιλογή της ποιότητας των υδατανθράκων είναι κρίσιμη. Συνιστάται η κατανάλωση τροφίμων με χαμηλό έως μέτριο γλυκαιμικό δείκτη, όπως:
όσπρια,
προϊόντα ολικής άλεσης,
μη επεξεργασμένα φρούτα και
λαχανικά.
Η ημερήσια πρόσληψη πρέπει να κατανέμεται ισομερώς στα γεύματα, αποφεύγοντας την υπερφόρτωση γλυκόζης σε ένα μόνο γεύμα.
2. Φυτικές Ίνες
Οι φυτικές ίνες βελτιώνουν τη γλυκαιμική απόκριση και ενισχύουν τον κορεσμό. Η πρόσληψη ≥25 g/ημέρα συνιστάται από όλους τους διεθνείς οργανισμούς.
3. Πρωτεΐνη
Η επαρκής και ισοκατανεμημένη πρόσληψη πρωτεΐνης υποστηρίζει τον κορεσμό και την απώλεια λίπους. Προτείνονται πηγές υψηλής βιολογικής αξίας όπως:
λευκά κρέατα,
ψάρια,
γαλακτοκομικά χαμηλών λιπαρών και
φυτικές πηγές (όσπρια, σόγια).
4. Λιπίδια
Η διατροφική προσέγγιση δίνει έμφαση:
στα μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά (ελαιόλαδο, λιπαρά ψάρια, ξηροί καρποί),
και στον περιορισμό των κορεσμένων και τρανς λιπαρών (τηγανητά, επεξεργασμένα τρόφιμα).
Παράδειγμα Διαιτολογίου (~1600 kcal)
| Γεύμα | Περιγραφή |
|---|---|
| Πρωινό | Βρώμη (40 g) σε άπαχο γάλα 1,5 %, κανέλα, ½ μήλο |
| Δεκατιανό | Γιαούρτι 2 % (150 g) + αμύγδαλα (10 τεμ.) |
| Μεσημεριανό | Φακές (1 φλιτζάνι), σαλάτα με ελαιόλαδο, ψωμί ολικής (1 φέτα) |
| Απογευματινό | Αυγό βραστό + λαχανικά (π.χ. αγγούρι) |
| Βραδινό | Ομελέτα με 2 αυγά, λαχανικά, ψωμί ολικής |
| Προ ύπνου (προαιρετικά) | Γιαούρτι 2 % ή γάλα 1,5 % (ανάλογα με ανάγκες) |
Προτεινόμενο διατροφικό πρότυπο
- Μεσογειακή διατροφή με έμφαση σε φρέσκα λαχανικά, φρούτα, ψάρια και ελαιόλαδο.
-
Δίαιτα χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη για σταθερή ρύθμιση σακχάρου και λιπιδίων.
Άσκηση και άλλες παρεμβάσεις
-
Τακτική αερόβια άσκηση (περπάτημα, ποδηλασία, κολύμβηση) βοηθά στη μείωση τριγλυκεριδίων.
-
Απώλεια βάρους σε περίπτωση υπέρβαρων ή παχύσαρκων ατόμων.
-
Αποφυγή καπνίσματος και περιορισμός στρες.
ΕΧΕΙΣ ΟΡΕΞΗ ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ;
ΔΙΑΒΑΣΕ ΤΑ ΕΔΩ
